#39: Zamienność amunicji 7,62x51mm NATO i .308 Winchester

2017-10-22 Mateusz Stanisz


Zamienienie tych dwóch naboi może w pewnych warunkach powodować pęknięcie łuski w czasie strzału. Taka sytuacja jest niebezpieczna i warto wiedzieć, co zrobić, żeby do niej nie doprowadzić.
 
Kolejną ciekawą parą naboi jest .308 Winchester oraz 7,62 x 51 mm NATO.
Wokół tych dwóch typów amunicji trwa zagorzała dyskusja w sprawie ich zamienności. Niestety wnioski są, odwrotnie niż w przypadku .223Rem/5,56NATO, dość niepoprawne.
 

łuska spłonka iglica zamek uszkodzenie.jpg
Ilustracja 1: Zamek uszkodzony w skutek nadciśnienia wywołanego różnicami grubości łuski naboju .308 Win i 7,62mm NATO oraz łuska z widocznym przedmuchem wstecznym gazów prochowych [1]
 
 
Na wstępie zaznaczam, że zakładam, że znasz już mój artykuł o zamienności amunicji .223 Rem i 5,56 mm NATO. Z racji tego niektóre sprawy będą opisane pobieżnie, żeby nie powielać treści.

 
 1. Komora nabojowa - Odległość zaporowa (Headspace)
 
Oba naboje różnią się wymiarami łusek. Między innymi odległością, na której kończą się ramiona łuski, na które z kolei ustalany jest nabój w komorze nabojowej. 
W skrócie – wniosek jest taki,, że komory nabojowe obu naboi z konieczności mają inną odległość zaporową.
 
Norma cywilna SAAMMI przewiduje dla komór naboju.308 Win sprawdziany odległości zaporowej o następujących wymiarach:
- przechodni (musi zmieścić się w komorze): 1,630” [6]
- nieprzechodni (nie może zmieścić się w komorze): 1,634” [6]
 
Norma wojskowa NATO przewiduje dla komór naboju 7,62 x 51 mm NATO sprawdziany odległości zaporowej o następujących wymiarach:
- przechodni (musi zmieścić się w komorze): 1,635” [6]
- nieprzechodni (nie może zmieścić się w komorze): 1,6405” [6]
 
Widoczna jest ewidentna różnica – komory w standardzie NATO nawet w wymiarze minimalnym muszą być dłuższe od komór cywilnych w ich maksymalnym dopuszczalnym rozmiarze.

39/308 win 7,62x51 mm porównanie wymiary schematy.jpg
Ilustracja 2: Porównanie wymiarów maksymalnych obu naboi [5]


308 win 7,62x51 mm porównanie wymiary schematy podkreślenia.jpg
Ilustracja 3: Wymiary różniące się w obu nabojach [5]
 
 
Tak jak widać różnice wymiarowe istnieją. Te w części dennej są zupełnie pomijalne. Krytyczna dla sprawy jest natomiast kwestia wysokości ramion łusek.
 
Nabój cywilny ma ramiona krótsze o 0,02 mm ale rysunki przedstawiają maksymalne dopuszczalne wymiary, tolerancje uwzględniają dodatkowe wahania tych wymiarów. W praktyce wymiary komór nabojowych dostosowanych do danej amunicji mogą się od siebie różnić jeszcze bardziej lub.. mniej, a nawet być jednakowe.
 
Sam fakt różnic bierze się z tego, że amunicja wojskowa jest produkowana przez różne kraje wg ich własnych pomysłów i możliwości. Stąd chcą, żeby broń całego NATO strzelała amunicją całego NATO – wykonuje się luźniejsze komory nabojowe. 
 
Dzięki grubszym łuską, nawet przy dużym luzie, nabój działa poprawnie. Łuska jest rozciągana ale nie pęka. Broń strzela dalej.
 
W cywilnej amunicji jest już inaczej. Łuski są cienkie i ich użycie w wydłużonej komorze mogłoby doprowadzić do pęknięcia przy nadmiernym rozciągnięciu. 
 
 
2. Ciśnienia
 
Ponownie pojawia się temat ciśnień. Intuicyjnie każdy myśli, że amunicja wojskowa musi być potężna, więc ma większe ciśnienia. Tym razem jest odwrotnie. Wyższe wartości ciśnień maksymalnych wykazuje nabój cywilny.